KIBRIS TÜRK SANATÇI VE YAZARLAR BİRLİĞİ’NİN BİR YILI

17 Mayıs 1990 tarihinde 22 sanatçı, yazar ve sanatseverin bir araya gelmesi ile oluşturulan Kıbrıs Türk Sanatçı ve Yazarlar Birliği, bir yıllık çalışma dönemini geride bırakmış bulunuyor. Haşmet Gürkan başkanlığında Ahmet An, İlkay Adalı, Tamer Öncül, Neşe Yaşın ve Nilgün Kozal’dan oluşan Yönetim Kurulu, bu süre içinde 15 defa, gündemli toplantı gerçekleştirmiş ve üstlendiği görevleri yerine getirmeye çalışmıştır.

Bazı tüzük maddesi değişiklikleri ile 10 Ekim 1990 tarihinde resmen tescili yapılan Birliğimiz, başlangıçta HAS-DER lokalinde, daha sonra da Gençlik Merkezi’nde her Perşembe üye toplantıları düzenlemiş ve geçen süre içinde konuk bir konuşmacının da katıldığı 17 “Perşembe Sohbeti” gecesi gerçekleştirmiştir. Tarih, konuşmacı ve konularına göre Perşembe Sohbetleri’nin dökümü şöyledir:

1. 7 Haziran 1990, Hardi Fedai, Yüzyılımızın başında Kıbrıslı Türk sanatçı ve yazarlar

2. 19 Temmuz 1990, Ahmet An, 1940’lı yıllarda düşün yaşamımızdan örnekler

3. 2 Ağustos 1990, Aylın Örek ve İnci Kansu, Belçika ve Türkiye’de açılan Kıbrıslı Türk sanatçıların resim sergilerinden izlenimler

4. 13 Eylül 1990, Aşık Mene, Kıbrıs Türk sanatçısı ve gündem

5. 20 Eylül 1990, Mustafa Gökçeoğlu, H.A.Mapolar’ın 71. doğum gününde onu anma gecesi

6. 27 Eylül 1990, Yaşar Ersoy, KKTC-TC Kültür Protokolu ve Kıbrıs Türk Tiyatrosuna aranan çözümler

7. 11 Ekim 1990, Osman Türkay, Şiire bakışı

8. 18 Ekim 1990, Cevdet Çağdaş, Kıbrıs Türk Etnografya Müzesinin kuruluşu ve C. Çağdaş’ın sanat yaşamı

9. 1 Kasım 1990, Hizber Hikmetağalar, Feride M. Hikmet’in şiiri ve yaşamı

10. 22 Kasım 1990, Tegi Münir Bodamyalızade, Bizde eski sinemalar, eski tiyatrolar

11. 29 Kasım 1990, Kıbrıs’ta Türk hafif müziği üretilmesinde karşılaşılan sorunlar ve müzik sanatçılarının telif hakları

12. 27 Aralık 1990, Mağusa Komedi Tiyatrosu sanatçıları, “Salise’nin Bendoları” oyununun değerlendirmesi

13. 15 Ocak 1991, Niyazi Kızılyürek, Kimlik ve İktidar

14. 7 Şubat 1991, Feriha Altıok, Şiir sanatı üzerine kişisel bir değerlendirme

15. 14 Şubat 1991, Ahmet C. Gazioğlu, Atatürk Enstitüsü’nün kuruluş çalışmaları

16. 28 Şubat 1991, Neriman Cahit, Dünyada ve Kıbrıs’ta kadın

17. 21 Mart 1991, K.T.Kadm Örgütleri ve ilgili kişilerin katıldığı Forum, Kadının sosyal yaşamdaki yeri.

Yukarıdaki etkinliklerin kamu­oyuna duyurulmasında bize yardım­cı olan basın kuruluşlarına müte­şekkiriz. Üyemiz Neriman Cahit’in Ortam gazetesinde sohbet toplantılarının geniş özetini yayımlaması da, daha geniş kitlelere ulaşmamızı sağlamaktadır, ona da teşekkür borçluyuz.

Bu arada ülkemizi ziyaret et­miş olan dört yazarla da serbest konulu toplantılar düzenledik. 30 Ağustos 1990’da Muzaffer İzgü ile, 17 Kasım’da Nevzat Yalçın ile, 17-18-19 Aralık 1990’da  Aziz Nesin ile, 11 Mart 1991’de de Erdal Atabek’le birlikte söy­leşiler yaptık.  

            Rum kesimindeki Kıbrıslı Yazarlar Birliği’nin konuğu olarak ülkemizi ziyaret eden Aziz Nesin, örgütümüzün kurulmasından önce Kıbrıslı Türk yazarlarla buluşma önerisini 13 Ocak ve 3 Mart 1990 tarihlerinde yapan Rum yazar örgütü ile bizim temasa geçmemizi de sağlamıştır. 17 Aralık sabahı Türk basın temsilcilerinin de katıldığı basın toplantısı, akşamı “Aziz Nesin’in eserleri üzerine bir konuşma ve örneklerin sunulması” etkinliği yer aldı. 18 Aralık akşamı Aziz Nesin’in de katıldığı Kıbrıslı Rum ve Türk sanatçı ve yazar­ların tanışma toplantısı, 19 Aralık akşamı da bir müzik etkinliğini izleme olanağını sağladık. Bu üç günlük etkinlikle ilgili olarak daha ayrıntılı bilgiler 22 Aralık 1990 tarihli Yeni Düzen gazetesin­de verilmiş olduğundan tekrarla­mak istemiyorum. Ancak bu üç gün içinde, Rum kesiminden 17 sanatçı ve yazar ile 11 gazeteci­nin Türk kesimine 19 Aralık günü geçtiğini, 17-18-19 Aralık tarihlerinde de toplam 80 kişi (6 yazar, 6 karikatürist, 5 şair, 4 tiyatrocu, 1 ressam ve 8 gazeteci ile 25 Temas Grubu üyesi ve diğer kişiler) olarak Türk kesimin­den Rum kesimine geçiş yapıldı­ğını belirtmeliyim. Aziz Nesin ile Rum konukların öğle yemeği masrafını üstlenen Lefkoşa Türk Belediyesi Başkanı’na mektupla teşekkür edilmiştir.

            Bu arada Birliğimiz üyesi Kutlu Adalı ile Ahmet An’ın Rum kesimindeki Yeni Kıbrıs Derneği’nin yıllık toplantısına katılmaları için çağrı almalarına karşın geçiş izninin kendilerine verilmemesi, aynı şe­kilde Satirigo Tiyatrosu’nun bir oyununun galasında bulunmak üzere çağrılan 10 kişilik Birlik heyetimize, geçiş izni verilmemesi basın bildirisiyle protesto edilmiş­tir.

Türkiye’nin Lefkoşa Büyükel­çiliği aracılığı ile adamıza gelip program sunan sanatçıların etkin­liklerine katılmak isteyen üyele­rimiz için, az sayıda da olsa da­vetiye sağlanarak, onların buralara gidişinde aracı olunmuştur. 19 Ocak’ta yapılan Barış Yürüyüşü’nde Birliğimiz temsil edilmiştir. Bir­lik üyelerinin ürünlerini yayım­lama olanağı olarak düşünülen bir yıllık çıkarma çabamız, ne yazık ki mali zorluklar yüzünden gerçekleştirilememiş, fakat üye­lerimiz çeşitli yayın organlarından yararlanmayı sürdürmüşlerdir.

Görüldüğü gibi K.T.Sanatçı ve Yazarlar Birliği, geçen bir yıl içinde hiç de azımsanamayacak etkinlikler gerçekleştirmiş ve toplumumuz içinde kendisine bir yer edinmiştir. Kuruluşumuz ön­cesi ve sırasında gözettiğimiz “Kıbrıs Türk sanatına emek veren herkese açık olma, kişisel dargınlıkları değil, toplumsal çıkarların ön plana çıkarılması” ilkesini hayata geçirdiğimiz inan­cındayım. Etkinliklerimiz gerek sağ, gerekse sol kesimde olumlu ve olumsuz hareketlenmelere yol açmıştır. Bunları doğal kabul, ediyorum. Bu arada basında yer alan iki saptamayı burada yinelemek istiyorum. Ressam Kemal Ankaç, 22 Nisan 1991 tarihli Yeni Düzen’de şöyle diyor:

“Sanatçılar gerçek anlamda bir üretimden çok, “isim yapma” peşindeymişler gibi bir izlenim edindim. Bu gün Kıbrıs Türk Resmi, “isim” adına yarışmaktan çok, “dayanışma ve yardımlaşma” ihtiyacını gerektiriyor. Kimseyi zan altında bırakmak istemiyorum. Bu söylediklerim benim için de geçerli. Kıbrıs Türk Resmi’nin geleceği, bence parlak ve önü açık. Yeter ki “isim ve mitos yaratma savaşını bırakalım.”

Ankaç arkadaşın görüşlerine aynen katılıyorum ve bunun bütün sanat dalları için geçerli olduğunu söylüyorum. Bir diğer katıldığım saptama da 6 Mayıs 1991 günkü Kıbrıs gazetesinde fotoğraf sanatçısı Tansu Eyüboğlu tarafından dile getirimiştir:

“Bence toplumumuzdaki sanat olaylarının en büyük eksikliği saygın sanat eleştirmeni ve sanatsal dış temasların olmayışıdır... Sanatsever satın aldığı sanat eserinin veya sanatçısının sanat düzeyini bilmek ister. Bu da eleştiri sisteminin gelişmesiyle oluşabilir... Bence ülkemizdeki nüfus oranına göre çok gibi görünen sanatçı miktarının oluşumunun nedeni, eleştiri mekanizmasının olmayışıdır.”

Tansu Eyüboğlu’nun dediği gibi, sanatçı ve yazarlarımız eleştiriye muhtaçtır. Ama ne yazık ki toplumumundaki bazı çevreler, eleştiriye tahammül gösterme eğiliminde olmadıklarından, bu kurum geliştirilememekte, basın organlarımız da eleştirel yazılara yer vermemeyi tercih etmektedirler. O nedenle kısır çekişmeler, sağlıklı ortamlarda, sağlıklı değerlendirmelerle yer değiştirememektedir. Bu konuda gerek bizlere, gerekse yayın organlarına büyük görevler düşmektedir. Farklı görüşlere hoşgörü gösterme ve tartışıp doğruyu bulmaktan kaçınmama, en önemlisi, “her şeyi ben bilirim” havasına girmeden, daima yeni bilgilerle ve öğrenmeye açık olma kılavuzumuz olmalıdır.

Kıbrıs Türk Sanatçı ve Yazarlar Birliği’nin yeni çalışma yılında, başta koyduğu “kişisel değil, toplumsal yarar” ilkesinden hiç sapmadan, daha geniş kesimleri örgütlemesini ve gücü oranında çalışmalarını sürdürerek, Kıbrıs Türk kültürünün daha da ileriye götürülmesinde demokrat ve onurlu kişilerin örgütlü gücü olma görevini sürdürmesini dilerim.

(“Ahmet An-Birlik Yazmanı” imzasıyla Ortam gazetesi, 3 Haziran 1991)