VASİLİYU’NUN SAĞLIK HİZMETLERİNDE ÖNGÖRDÜĞÜ DEĞİŞİKLİKLER

           Başkanlık seçimlerini kazanan Yorgo Vasiliyu, 55 sayfa tutan ve “Değişiklik, Birlik Seçim Platformu” başlıklı seçim programında getirmek istediği değişiklikleri ana hatları ile sıralamaktadır. Kıbrıs sorununun çözümüne ilişkin gö­rüşlerden, devlet yapısının işleyişine yönelik iyileştirme önlemlerine, ekonomik, sosyal, kültürel sorunlardan, Kıbrıslı Türklerle ilişkilerin iyileştirilmesi konularına kadar çeşit­li görüşlerini açıklayan Vasiliyu, sağlık hizmetlerine de programında ayrı bir başlık ayırmıştır. Kıbrıs Türk komuoyunun bu konudaki değişiklik öne­rilerini öğrenmesi açısından bu bölümün Türkçe çevirisini aşağıda sunuyoruz:

“Yüksek Sağlık düzeyine ulaşmak, sosyal refah için basit bir kişisel ve temel ölçüttür. Buna bağlı olarak dev­letin önde gelen görevi, hastalık ve rahatsızlıklardan (yurttaşları) ko­rumak ve sağlıklı bir yaşam için gerekli hizmetleri sağlamaktır. Başarılı bir sağlık politikası, kaynak tahsisatının doğru bir şekilde dengelenmesine dayanır. Böyle yapıldı­ğı takdirde, herkes için eşit tedavi temelinde, geniş kapsamlı tıbbı bakım sağlanmış olur. Yeni hastaneler ile tam kapasiteyle kullanılmayan tıbbi birimler inşa etmek ve bütçeden büyük miktarda para harcamakla, paranın değeri karşılanamaz. Bu alandaki politikamızın temeli aşağıdaki noktaları içermelidir:

Sağlık Bakanlığının verdiği hizmet­ler o şekilde yeniden düzenlenmelidir ki sonuçta sadese kamu kesim değil,  özel kesim de bundan yararlansın.

Yerleşim bölgeleri yakınındaki po­liklinik ve sağlık merkezlerinde yeter­li hizmet ve kolaylıkların sağlanması güvence altına alınarak, aşırı derecede yığılma olan devlet hastaneleri üzerindeki baskı azaltılmalıdır. Böylece hastalara daha hızlı ve etkin bakım sağlanacaktır.

Hastanelerin yönetim ve çalışma şek­li yeniden düzenlenecek, uzmanlaşmış klinik birimleri tam olarak ötekilerin­den ayrılacak ve böylece tıbbi tedavi düzeyinde daha iyisi için yarış, daha fazla uzmanlaşma ve hızlı bir mükemmelleştirme sağlanacaktır.

Kırsal bölge kliniklerinin nitelik düzeyi yükseltilecektir. Birleştirilmiş tıbbı programların mali yönden desteklenmesi ve teşvik öngörülmektedir.

Erken teşhis ve tedavi amacıyla, ka­dınların muayenesini yapacak kanser merkezleri kurulacak.

Halka sosyal sınıfına bakılmaksızın eşit ve acil hizmet sunulmasını öngören ve sağlık amaçlı kaynakların tah­sisini gerçekleştirecek bir sistem geliştirilecek; böylece hastane dışı tıbbi bakım geliştirilecek ve fazla is­tihdamı olan bu birimler üzerindeki mali yükün hafifletilmesi sağlanacak.

Halka hizmet veren özel tıp kesiminin düzeyini tam olarak yükseltmek ve sigortalarda olduğu gibi bazı vergi kolaylıkları sağlanarak, özel sağlık sigortası programlarının tam olarak teşviki sağlanacak.

Tıbbi maliyetin azaltılması için yol ve araçların araştırılması, ithalat vergisi ve toptan alım gibi konular üzerinde durulması sağlanacak.

Okul ve spor sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi, sağlık bakımı sistemi ile bunların bütünleştirilerek bir üst düzeye çıkarılması amaçlanmıştır.

Personelin sürekli olarak eğitim ve öğretimi sağlanırken, halkın sağlık konularında koruyucu amaçlarla aydınlatılması; ayrıca toplumun bütün kesimlerinin görüşlerini gözönünde bulunduracak olan bir Ulusal Sağlık Danışma Komitesi aracılığıyla, öncelikli konuları saptamayı hedefliyoruz. Bu komite koruyucu önlemlerin değerlendirmesini yapacak ve ilgili taraflarla işbirliği halinde, ekonomik yönden gerçekleştirilebilir ve yerel koşullara uygun ulusal bir Tıbbı Programın araştırılıp teşvik edilmesini sağlayacak. Böylece halen var olan bütün araçların (özel ve kamu kesimindeki personel, tıbbi gereç, laboratuvarlar ve hasta yatakları gibi) harcamalarının gelir düzeyine göre adil bir bölüşümü sağlanacaktır.

Gecikmeler ile bekleme listelerini önleyecek ve daha iyi hizmet verilmesi­ni sağlayacak, iyi desantralize olmuş hizmetleri yaratmak için, hem özel, hem de kamu kesiminde bulunan uzman hekimlerin yakın işbirliği teşvik edilecek ve herkesten tam olarak yararlanılması sağlanacaktır.”

UBP-YDP HÜKÜMETİNİN PROGRAMINDA SAĞLIK

Okuyucuların bir kıyaslama yapmak ve sorunlara yaklaşım arasındaki farklılığı görmek için, aşağıda Eylül 1986’da açıklanan koalisyon programındaki sağlıkla ilgili bölümü aktarıyoruz:

“Koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetlerinin yurttaşlarımıza zamanında düzenli ve güven verici bir biçimde gö­türülmesi, sağlık hizmetlerinin daha verimli yürütülmesi ve kamu ile özel kesime bağlı sağlık kuruluşlarının bir düzen ve ahenk içerisinde hizmet ver­mesi amacıyla tüm yasal ve idari ted­birler alınacaktır.

Bu cümleden olmak üzere, koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetleri, toplumun tüm bireylerine eşit ve düzenli biçimde  götürülecektir. Ana çocuk sağlığı, aile planlanması hizmetlerinin kentsel ve kırsal bölgelerde eşit şekilde yaygınlaştırılması için gerekli önlemler alınıp uygulanacaktır. Kamu görevlisi doktorlar ile diğer sağlık personelinin çalışma koşulları yeniden düzenlenecektir. Gıda sağlığı konuşunda kontrollerin daha etkin bir şekilde yapılmasını sağlamak amacıyla gerekli düzenlemeler yapılacaktır. Radyoterapi ve kanserle savaş servislerinin halkı­mızın hizmetine konması yönünde başlatılan çalışmalar, daha da hızlandırılacak; Thalessemia Merkezi inşaatının tamamlanmasına özen gösterilecek­tir.”

Son bir buçuk yıl içinde UBP-YDP  hükümetinin sağlık alanında gerçekleş­tirebildikleri ortadadır. Yıllardır, başıbozukluk sürmekte olup, henüz “Ba­kanlık Kuruluş Yasası” dahi çıkarılamamış, insanımızın sağlığı konunun uzmanı olmayan kişiler elinde “kaderine” terkedilmiştir.

Vasiliyu’nun sağlık alanında öngör­düğü değişiklik programının incelenip bizimkiyle kıyaslanması halinde, aramızdaki büyük fark ortaya çıkacaktır. Sağlık sorunlarımızın üstesinden gelmek için, bir an önce bilimsel bir yeniden örgütlenmeye gidilmesi kaçınılmazdır.

(Kıbrıs Postası gazetesi, 7 Mart 1988)