Kıbrıs Türk toplumunun yetiştirdiği değerli kültür araştırmacısı ve yazar arkadaşımız Haşmet H.Gürkan'ın anısını yaşatmak amacıyla, 1993 yılındaki 1. ölüm yıldönümünde düzenlenen araştırma yarışmasında, Dr.Nazım Beratlı'nın "Kıbrıslı Türklerin Tarihi" başlıklı çalışmasına birincilik ödülü verilmiş ve bu çalışma, Aralık 1993'de kitap olarak yayımlanmıştı.
"Ödülünü hak etmeyen bir kitap" başlıklı bir yazımızda, (Bkz.Alternatif Yazın, Sayı:6, Mart-Nisan 1994) bu çalışma ile ilgili olarak şunları söylemiştik:
"Galeri Kültür Yayını olarak İstanbul'da bastırılan "Kıbrıslı Türklerin Tarihi -1. Kitap" başlıklı çalışma, gazete ilanlarında "özgün eser" olarak sunulurken, her nedense yazarının adı verilmemiştir. Kitabın iç sayfalarında ise, bu çalışmanın henüz tamamlanmamış olduğu ve asıl isminin "Kimliğin Kökenleri" olduğu anlaşılmaktadır. 1. Cilt'te "İngiliz dönemi başlarına kadar Kıbrıslı Türklerin Tarihi"nde "Kıbrıslı Türk Kimliğinin Türk komponenti", 2. Cilt'te de "Kıbrıslı Türk Kimliğinin Kıbrıslı komponenti" verilecekmiş(s.17)."
"Kimliğin Kökenleri" adlı bu çalışmanın 2. Cildi, 1995 yılında yayımlandı. Ne var ki işlenen konu "Kıbrıslı Türk Kimliğinin Kıbrıslı komponenti" değil de, "Etnolojik Yönden Kıbrıslı Türk" idi. Beratlı, kalemini eline almazdan önce yeterince kaynak araştırması yapmadığı için, 2. Cildin "Giriş" yazısında şunları söylemekteydi:
"Kıbrıslı Türkler'in ilk cildi çıktıktan sonra, bazı eksikliklerini gördüm. Bunun nedeni, bazı kaynaklara ulaşamamış olmamdı."
Demek ki yazar, araştırmalarını sürdürdükçe bize yeni ciltler sunmaya kararlıydı. Ama her nedense 2. Cilt'te "Kıbrıs'a geldiği bilinen Yörük-Türkmen Oymakları" arasına dalarak, konusunun "Kıbrıslı Türk Kimliğinin Kıbrıslı komponenti" olduğunu unuttu.
Nisan 1999'da ise, "Kıbrıslı Türklerin Tarihi"nin 3. cildi yayımlandı. Galeri Kültür Yayınları'nın kitabın kapağında "bu üç kitaplık maceramız uzun bir zaman dilimine karşılık gelmekle birlikte tamamlanmış bulunmaktadır. Eser başlangıcıyla, sonuçta ulaştığı değer yargıları ve yorumlar anlamında bir farklılık içermektedir. Fakat bir çalışmaya katılmamış olmamız onu yayınlamamıza engel teşkil etmemeli" diyerek, anlamlı bir saptama yapmaktadır.
Nazım Beratlı ise, 3. Cilde yazdığı Önsöz'de, "Elinizde tuttuğunuz bu bölüm ile artık sona erdirmeyi düşündüğüm tarih yazarlığı serüvenim" diyerek, asıl gayesinin "Üzerinde hiçbir çalışma yapılmamış... sloganlarla sürdürülen bir politik çizginin çıkmazını ortaya dökmek" olduğunu söylemektedir. Ama ne yazık ki yazar, "yirmi yılımı vermiş bulunduğum siyasi hareket" dediği Cumhuriyetçi Türk Partisi'nin herhangi bir yazılı belgesine atıfta bulunamamış, hep kulaktan duyduğu, ya da kendince belirlediği yargıları çürütme adına, tarih kitaplarından yaptığı 3 ciltlik alıntılarla, ne demek istediğini, neyi anlatmaya çalıştığını okuyucuya açık bir şekilde verememiştir. Üç ciltlik bu çalışmanın bir başka hatası da, CTP'yi Kıbrıs Türk Solu'nun tek temsilcisiymiş gibi görmesidir. Oysa ki Kıbrıs Türk toplumu içinde solda yer almış ve yazılı görüş belirtmiş, CTP dışında başka sol parti, siyasal grup ve bağımsız kişiler olagelmiştir.
İlk kitapla ilgili olarak yukarıda anılan yazımızda şunları vurgulamıştık:
"Beratlı'nın kitabına "Kıbrıslı Türklerin Tarihi" gibi kapsamlı bir ad vermesini de yadırgadığımızı belirtmeliyiz. Çünkü Kıbrıslı Türklerin bu ada üzerindeki 400 yıldan fazla süren ve çoğunluktaki Rum toplumu ile karşılıklı etkileşim içinde şekillenen tarihi ve kimliği, daha ciddi ve bilimsel yaklaşımlarla incelenmelidir."
Ne var ki 3.Cilt'te gördüğümüz, yazılanların büyük bir kısmının, aradan geçen beş yıllık süre içinde kitaplaştırdığımız çalışmalarımızdan alıntılardan oluşturulduğu ve adeta üç kitabımızın yeniden özetlendiğidir. 1996'da yayımlanan "Kıbrıs'ta İsyanlar ve Anayasal Temsiliyet Mücadelesi", 1997'de yayımlanan "Kıbrıs Türk Liderliğinin Oluşması (1900-1942) ve 1996'da yayımlanan "Kıbrıs'ta Fırtınalı Yıllar (1942-1962) başlıklı kitaplarımızdan sayısız alıntı yapılması bir yana, bu alıntılar, bizim tarih anlayışımıza ters düşen yorumlara kılıf yapılmaya çalışılmıştır. (Örneğin s.60'da bize atfedilen görüş, yine bizden yapılan şu alıntılarla yalanlanmaktadır: s.70,88,90,96,126,129)
Beratlı, 1998'de yayımlanan "Kıbrıslılık Bilincinin Geliştirilmesi Üzerine Notlar"ımızı okuduktan sonra, belki de 4. Cilt için yeni birçok malzeme bulmuştur. Ama anlaşılan artık Galeri Kültür Yayınları da bu "tarih yazarlığı serüveni"nin defterini kapatmıştır. Kaldı ki tarih kitabı yayımlamak, ya da araştırmacı-yazar olmak toplumumuzda bu kadar kolay olmamalıdır.
Yanlış siyasal tezler, tarihsel doğruların amaca yönelik olarak kurgulanması ile kanıtlanamaz. Ortaya çıkan ancak yamalı bohça olur, o kadar. Biz "romantik" (s.112) yorumlarımızın doğruluğunda ısrarlıyız.
(Kıbrıs gazetesi, 11 Mayıs 1999)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder