15 Mayıs 2015 Cuma

25 YILDIR ÇÖZÜLEMEYEN BİR BULMACA: KIBRISLI TÜRKLERİN SAYISI NE KADAR?



Bütün ada sakinlerini kapsayacak şekilde Kıbrıs'ta en son resmi nüfus sayımı 11 Aralık 1960 tarihinde yapılmış ve Kıbrıslı Türklerin sayısı 104,320 olarak saptanmıştı. Kıbrıs Türk toplumu ile birlikte yaşayan ve müslüman olan 475 çingene ile diğer müslüman kişilerin buna eklenmesiyle, bu sayı 104,942'ye ulaşmaktaydı. Toplam hıristiyan nüfus ise 473,265 olarak verilmekteydi. (Census of Population and Agriculture 1960, Government Printing Office, Nicosia,1962)

1973 TAHMİNİ: 114,960
1963 yılı sonunda başlayan toplumlararası çatışmalar ardından Kıbrıslı Türklerin Kıbrıs devletinin yapısından uzaklaşmaları nedeniyle, 1970'li yıllara kadar Kıbrıslı Türklerin nüfus sayımı yapılamamıştı. Kıbrıs'taki BM Barış Gücü'nde görev yapmış olan Kanadalı araştırmacı Richard A.Patrick'in 1976'da yayımladığı "Political Geography and the Cyprus Conflict 1963-1971" adlı çalışmasına göre, 1971 yılı başlarında, ada sathında yayılmış bulunan Kıbrıs Türk yerleşim bölgelerinde toplam 119,147 Kıbrıslı Türk yaşamaktaydı. Kıbrıs Rum yönetimi tarafından yapılan 1973 yılına ait nüfus tahminlerinde ise, Kıbrıslı Türklerin sayısı 114,960 olarak gösterilmekteydi.

1974 YAZINDA NÜFUS: 115,758
1974 yazındaki savaş sonrasında adanın ikiye bölünmesi ardından, ilk defa nüfus sayımıyla ilgili olarak "Otonom Kıbrıs Türk Yönetimi"nin İçişleri ve Adalet Bakanlığı Genel Sekreteri Ahmet Sami tarafından hazırlanmış 20 Ekim 1974 tarihli raporda şu bilgiler verilmekteydi:
"Otonom Kıbrıs Türk Yönetimi bölgesinde toplam 83,719 Kıbrıslı Türk yaşamaktadır. Güneyde ise toplam 32,039 Kıbrıslı Türk kalmıştı. Bunlardan 10 bin kadarı İngiliz Egemen Üs Bölgesinde, 4,200'ü Leymosun ve köylerinde, 12 bini Baf kazasında, 2,630'u Larnaka kazasında, 3,209'u Lefkoşa kazasının köylerinde bulunuyordu. Aynı raporun bir başka yerinde 19 Ekim 1974'e kadar 12 bin kadar Kıbrıslı Türkün kendi imkanlarıyla kuzeye göç ettiği belirtilmekteydi.
Verilen bu bilgilere göre, 1974 Temmuz'undan önce, savaş sonrasında çizilen taksim hattının kuzeyinde 71,719, güneyinde de 44,039 kişi olmak üzere Kıbrıs'ta yaşayan Türklerin nüfusu 115,758 kişi idi.

TÜRKİYE'DEN İLK GETİRİLENLER
9 Ağustos 1977 tarihli Zaman gazetesinde verilen bir habere göre, KTFD İskan ve Rehabilitasyon Bakanı Hakkı Atun, 1974 ile 1977 arasındaki üç yıllık süre içinde 20,934 ailenin, yani 83,650 kişinin kuzeyde iskan edildiğini açıklamıştır. Ekim 1974'de güneyli Kıbrıs Türk göçmenlerin sayısı 44,039 olarak saptandığına göre, geriye kalan 39,611 kişinin Türkiye'den getirtilen göçmenler olduğu ortaya çıkmaktadır.
Bilindiği gibi, ilk olarak Ekim 1974'de "Rumlardan kalan otel ve bahçelerde çalıştırılmak üzere" Kıbrıs'a getirilen TC göçmenleri, daha sonra 1974 savaşında şehit olanların ailelerinin de yerleştirilmesiyle Ocak 1975'de yaygınlaştırılmış ve bilahare askerden terhis olan ve Kıbrıs'a yerleşmek isteyenlere ev ve arazi verilmesiyle sürdürülmüştür.
10 Haziran 1976 tarihli Zaman gazetesi de, Rauf Denktaş'ın seçim konuşmasında şunları söylediğini yazmaktaydı: "Karşımıza geçenler, halkın acısını istismar ediyorlardı. 80 bine yakın insanın sökülüp, ekilmesi vardı. Bu dev görevi yapanlar da insandı. Hatalar olabilirdi." Denktaş, resmen açıklanan 44,039 rakamına, Türkiye'den getirtilen göçmenleri de katarak, 80 bin rakamıyla politika yapıyordu.

1983 SONUNDA 47,186 TC GÖÇMENİ
Eylül 1983'te yayımlanan Devlet Planlama Örgütü'nün hazırladığı İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Tasarısı'nda, 1974 ile 1982 yılları arasında "Kıbrıs Türk Federe Devleti" bölgesinde yapılan iskan çalışmaları sonunda 91,225 kişinin yerleştirildiği belirtilmekteydi. Güney göçmeni olan Kıbrıslı Türklerin sayısı 44,039 olduğuna göre, 1983 yılı sonu itibarıyle 47,186 TC yurttaşının Kuzey Kıbrıs topraklarında yerleştirilmiş olduğu söylenebilir. Bu konuda şimdiye kadar herhangi resmi bir açıklamanın yapılmamış olması ilginçtir.

NÜFUS NEDEN AÇIKLANMIYORMUŞ
1960'da 104,942 ve 1974'de 115,758 olan Kıbrıslı Türklerin nüfusu, 1974 Temmuz'undan itibaren, TC kökenli göçmenlerle birlikte gösterilmiş ve 26.5.1990'da seçmen sayısını saptamak için yapılan sayımda nüfus 173,224'e ulaşmıştı. Kıbrıs'ın kuzeyinde oluşturulan rejimin başı olan Rauf Denktaş, 1990 nüfus sayımı sonuçlarının neden ayrıntılı olarak açıklanmadığının sorulması üzerine, "Açıklarsak, kimin nereden geldiği anlaşılırdı" şeklinde konuşmuştu. (Yeni Düzen, 23 Temmuz 1993)

AVRUPA KONSEYİ NÜFUS SAYIMI İSTEDİ
Avrupa Konseyi Göç, Göçmen ve Nüfus Komitesi'nin raportörü İspanyol Milletvekili Alfons Cuco tarafından hazırlanan, 27 Nisan 1992 tarihli "Kıbrıslı Toplumların Demografik Yapısı" adlı raporu görüşen Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi, 7 Ekim 1992 tarihinde aldığı 1197 numaralı tavsiye kararında, Avrupa Nüfus Komitesi'nin, ilgili makamlarla işbirliği yaparak, adanın nüfusunu belirlemesi ve nüfus tahmini rakamları yerine, güvenilir verilerin elde edilmesi talimatını vermişti. Bu arada Kıbrıs Cumhuriyeti ile Kıbrıs Türk Yönetimi'nin adaya giren yabancıların kesin kaydının tutulması ve Kıbrıs'taki Türkiye Büyükelçiliği'nin Kıbrıs'ta ikamet eden ve adayı ziyaret eden TC yurttaşlarıyla ilgili kayıt tutması istenmişti.
Ne yazık ki, aradan geçen süre içinde, adanın kuzeyinde uluslararası kuruluşların gözetiminde herhangi bir nüfus sayımı gerçekleştirilememiş ve Kıbrıslı Türklere ek olarak kuzeye yerleştirilmiş, ya da kaçak olarak yaşamakta olan TC kökenlilerin sayısı belirlenememiştir.

İLK RESMİ NÜFUS SAYIMINA NE DERECEDE GÜVENİLEBİLİR?
Kıbrıs Türk makamları tarafından 15 Aralık 1996 tarihinde gerçekleştirilen ve sonuçları Ankara'da TC Devlet İstatistik Enstitüsü'nde değerlendirilen ilk nüfus sayımının verileri ise, ancak iki yıl sonra açıklanabilmiştir. Buna göre, de facto (fiili, ikamet esasına bağlı olmayan) nüfus 200,587 kişidir. Soru formunda "devamlı ikamet edilen yer" sorusu da yer aldığı için, de jure (ikamet esasına göre) nüfus da 188,662 kişi  olarak bildirilmiştir.
Açıklamayı yapan Başbakanlık Planlama Örgütü Müsteşarı Ahmet Bulunç, aradaki 11,925 kişilik farkın, sayım günü KKTC'de bulunan kişilerin devamlı ikamet yerinin KKTC dışında olduğunu beyan etmesinden kaynaklandığını söylemişti. (Kıbrıs, 28 Kasım 1997)

Nüfusun demografik yapısı ise şöyle verilmiştir:
Genel toplam................. 200,857      %100
KKTC uyruklu.............. 164,460       % 82
    KKTC doğumlu........ 137,398
    TC doğumlu.............   23,924
    3. ülke doğumlu.......     3,138
TC uyruklu..................   30,702        %15
     Öğrenci..................     8,287           
     Çalışanlar..............    12,922
     İşsizler...................      1,327
     Diğer (iş, gelir sahibi,
     emekli vb)...............    8,166
Diğer ülke uyruklu......     5,425         % 3

Kuzeyde yaşamakta olan Kıbrıslı Rum sayısı 384, Kıbrıslı Maronit sayısı da 173'dür.

Yukarıdaki rakamlardan da görüleceği gibi, KKTC doğumlu olan nüfus içerisinde, TC doğumlu anne-babadan olan çocukların sayısının ne kadar olduğu belirtilmemiştir. Ayrıca, adadaki Türk Silahlı Kuvvetleri'ne mensup 35 bin kadar asker ile subay ailelerinden de hiç söz edilmemiştir. Sayıları 25-30 bin kadar tahmin edilen kaçak işçi sayısı da, de facto nüfus olarak belirtilen rakamın düşük tutulduğunu göstermektedir.
Adını açıklamak istemeyen bazı yetkililere atfen verilen bir haberde, 1974'den bu yana Kuzey Kıbrıs'ta vatandaş yapılanların sayısının 46 bin civarında olduğu belirtilmekte, bunlardan 20-25 bin kişinin de sürekli olarak KKTC'de ikamet etmedikleri açıklanmaktadır. (Avrupa, 31.1.1998) Bunlar arasında Türkiyeli ünlü politikacılar ve milletvekilleri de bulunmaktadır. (Ortam, 17.10.1996)
TC kökenli olup da, KKTC hükümetinde Tarım ve Orman Bakanlığı görevinde bulunan Kenan Akın'ın açıklamalarına göre, KKTC'de 60 bin Türkiyeli göçmen bulunmaktadır. (Avrupa, 6.6.1998)

"NÜFUSUN %40'I TC KÖKENLİ"
6 Aralık 1998 günü yapılan milletvekili seçimlerinden oy kaybı ile çıkan DP'deki huzursuzluk, 1992'de DP ile birleşerek tarihe karışan TC kökenlilerin Yeni Doğuş Partisi'ni yeniden canlandırma fikrini ortaya atmış ve hoşnutsuzlar tarafından basına verilen paralı bir ilanda, "Nüfusun %40'ını (Kıbrıs, 15 Aralık) / nüfusun yaklaşık üçte birini temsil eden geniş halk kesiminin oyunu kurnazca bölerek, bu kesimin Meclis'te hakça ve dengeli bir şekilde temsiliyetinin önlenmesi" protesto edilmişti. (Hürriyet-Kıbrıs, 22 Aralık 1998)
Görüldüğü gibi, TC kökenli KKTC nüfusu 60-80 bin arasında değişirken, bu sayı kaçak işçilerle birlikte 100 bini aşmaktadır.

KKTC'YE GİRİŞ-ÇIKIŞ İSTATİSTİKLERİ
Aşağıda vereceğimiz  KKTC hava ve deniz limanlarından giriş-çıkış yapanların yıllara ve uyruklara göre dökümü listesinden de görüleceği gibi, TC kökenlilerin sayısı 100 bin civarındadır. Kaldı ki KKTC uyruklu olarak gösterilenler içinde de, TC doğumlu KKTC yurttaşları ve onların çocukları da bulunmaktadır ki bunların sayısının belirlenmesi daha da zordur.


GİRİŞ                                                                         ÇIKIŞ

Yıl         KKTC                  TC         Diğer       Toplam           KKTC             TC                  Diğer       Toplam 
         
1974       5,098          5,573       1,022        11,693           6,093         4,193            804       11,090
1975     13,635        73,831       6,577        94,043         29,842        51,465         5,943     87,250
1976     30,764        83,440     4,552      118,756          31,454         80,347         4,985    116,786
1977     33,570      108,016       5,113      146,699        34,540        97,142         5,377      137,059
1978     35,449      104,738       8,177      148,364       36,410       103,108         7,802     147,320
1979     47,839        95,095      13,286     156,220        46,858        92,956       12,619      152,433
1980     51,204        69,810      14,793     135,807         53,135         68,727        14,082     135,944
1981     52,933        62,812      15,471      131,216         52,371          44,912       15,512       112,795
1982     49,870        62,058      22,811     134,739         51,764        66,172       22,631      140,567
1983     58,908        78,467      20,467     157,842        60,660       76,386       20,300      157,346
1984     57,929        93,913      18,925     170,767         56,763         90,403       19,511     166,677
1985     53,860       103,791     21,284     178,935         54,599       102,754       21,049     178,402
1986     55,076       105,729     25,763     186,568         55,788       105,492       25,603     186,883
1987     59,602       149,394     36,448    245,444         60,954       149,980       36,995      247,929
1988     60,178       173,351     56,050      289,579        62,243        169,501       53,966    285,710
1989     68,583       214,566     59,507     342,656         68,212       209,837       58,562     336,611
1990     74,681       243,269     57,541     375,491         73,771         241,764     57,615      373,150
1991     66,012       179,379     40,858     286,249        66,627       178,770       40,502     285,899
1992     78,466       210,178     57,440     346,084        80,304       209,045        57,380    346,729
1993     93,669       281,370     77,943     452,982        97,702       281,160        78,876    457,738
1994    109,787      256,549     95,079     461,415       113,012        252,813        94,514     460,339
1995    134,374      298,026     87,733     520,133      136,803      291,058        87,214     515,075
1996    133,072      289,131     75,985     498,188       135,079       286,691        75,337     497,107 
1997    138,109      326,364     73,000     537,473      138,884      321,208         71,853      531,945 
______________________________________________________________________
          1,562,868  3,668,850   895,825  6,127,343   1,603,868  3,575,884      889,032  6,068,784
==============================================================

 Özet:
1998 yılı başı itibarıyle
KKTC'den göçen KKTC uyrukluların sayısı                   41,000                              
KKTC'de kalan TC uyrukluların sayısı                                                 92,966
KKTC'de kalan diğer uyrukluların sayısı                                                                  6,793

Görüldüğü gibi, 23 yıl içinde 41 bin kişi adanın kuzeyinden çeşitli nedenlerle ayrılırken, 93 bin'i TC uyruklu olmak üzere yaklaşık 100 bin kişi burada kalmıştır. Bu kalanlar içinden, 10,349'u Türkiye'den ve 1,416'sı ise Pakistan, Sudan, Ürdün, Filistin vb ülkelerden gelen toplam 11,765 üniversite öğrencisi çıkarılırsa (Kıbrıs, 12.11.1998), 1998 yılı sonunda KKTC'de, TC uyruklu 82,617 kişi ve 3. ülke uyruklu 5,377 kişi olmak üzere 87,994 yabancının bulunduğunu gösterir.
KKTC'den ayrılmış bulunan 41,000 kişi içinde, KKTC uyruğuna geçirilmiş TC kökenliler de bulunmakta olup, 2,791 kişi de 1997-98 ders yılında Türkiye ve diğer ülkelerde yüksek öğrenim amacıyla bulunmaktaydı. (KKTC Başbakanlık DPÖ İstatistik ve Araştırma Dairesi, İstatistik Yıllığı 1997, s.90) Turistik ve diğer amaçla ada dışında olanları da hesaba katarsak, yaklaşık 38,000 kadar KKTC yurttaşının adadan göç ettiği söylenebilir.

KIBRISLI TÜRKLERİN KESİN SAYISI BİLİNEMİYOR
Yukarıda nüfus sayımı sonuçlarında verilen Kıbrıs doğumlu 137,398 KKTC uyruklu arasında TC kökenliler de bulunduğundan bu sayı da, KKTC'deki Kıbrıslı Türk nüfusla ilgili olarak kesin bir rakama ulaşmayı engellemektedir.
KKTC Muhaceret Dairesi Müdürü Mustafa Miralay, 1984 ile 1999 yılları arasında, yaklaşık 49 bin kişinin KKTC vatandaşlığına geçirildiğini, 1974 ile 1984 yılları arasında vatandaşlığa geçirilenlerin sayısının ise "kayıt tutulmadığı" gerekçesiyle bilinmediğini ve Bakanlar Kurulu'nun bugüne kadar aralarında bazı TC'li bakan, milletvekili ve sanatçıların da bulunduğu çok sayıda kişiyi vatandaş yaptığını açıkladı. Miralay'ın açıklamasını aktaran gazeteler, şu başlıkları da kullandılar: "Bakanlar Kurulu kararıyla vatandaş yapılanlardan bazılarının KKTC'ye bir kez olsun gelmediği bildirildi...KKTC'de her yıl ortalama 3 bin 300'e yakın kişi vatandaş yapılırken, yeni vatandaşlarımızın yaklaşık %30'u ada dışında yaşıyor."  (Kıbrıs, 2.6.1999)
Bir gün sonra konuyla ilgili olarak Başbakan ve İçişleri Bakanı tarafından yapılan açıklamalarda ise, "Miralay'ın dil sürçmesi sonucu tarih hatası yaptığı" iddia edilirken, 49 bin kişinin 1984'den değil, 1974'den itibaren vatandaş yapılanlar olduğu öne sürüldü ve "kayıtların tutulmaması imkansızdır, tüm vatandaşlar kayıt altındadır" denildi. (Kıbrıs, 3.6.1999)
Rumca Fileleftheros gazetesi, "İfşa Edici: Türkler Şu Anda Nüfusun %25'ine Dayandı. Kolonizasyonu hızlandırıyor ve Boyutları Değiştiriyorlar" başlıklı bir manşet haberinde, KKTC'de yaşayan ve "sömürgeciler" diye nitelediği Türkiye kökenlilerin sayısının "henüz tümüne vatandaşlık verilmemiş olmasına rağmen, 120 bine dayandığını, Ankara'nın Kıbrıs Türk toplumunda hem sayı, hem nitelik yönünden kökten demografik değişiklik tertiplerini hızlandırdığı yönünde net işaretler bulunduğunu" öne sürmüştü.
Fileleftheros, Rum İstatistik Dairesi'nin çeşitli kanallardan topladığı ve değerlendirmekte olduğu verilere dayanarak, "1998 sonu itibarıyle Kıbrıs Türklerinin sayısının 86,800'ü geçmediğini, yani oranlarının %18'den %11'e düştüğünü" de savundu.
Kendi deyimiyle "sömürgecilerin sayısının ise 120 bin'i çoktan geçtiğini ve 125-128 bin civarında seyrettiğini" de öne süren gazete, şunları yazdı:
"İstatistik Dairesi 1997 yıllık raporunda Kıbrıs Türklerindeki göç dalgasının sürdüğü ve 54 bin kişinin göç ettiği belirtiliyor. Raporda aynı yıl Aralık ayına kadar Kıbrıs Türklerinin sayısının ancak 88,200 olduğu belirtiliyor. Yani 1997'de artacakları yerde yaklaşık 1400 kişi azaldılar." (aktaran Halkın Sesi, 1.3.99)

SONUÇ
1974'den bu yana geçen 25 yıl içinde, Kıbrıslı Türkler, kendi yurtlarında daha da azınlığa düşerken, adanın Türk Silahlı Kuvvetleri'nin işgali ve denetimi altında tutulan %37'lik kuzey bölgesindeki demografik yapı önemli ölçüde değiştirilmiştir. 1974 öncesinde bu topraklar üzerinde yaşamakta olan yaklaşık 160 bin Kıbrıslı Rum da, Türk işgali nedeniyle taksim çizgisinin güneyine göç etmiş olup, geri dönmelerine izin verilmemektedir.
Oysa, bir işgal gücünün, işgal ettiği topraklar üzerindeki hukuki durumu, hak ve sorumlulukları uluslararası sözleşmelerle düzenlenmiş olup, bunlar, 18 Ekim 1907 tarihli Kara Savaşlarına İlişkin Lahey Kuralları'nda ve 12 Ağustos 1949 tarihli Savaş Zamanlarında Sivil Kişilerin Korunmasına İlişkin 4. Cenevre Konvansiyonu'nda tek tek belirtilmektedir. Bu sözleşmeler, hukuka uygun olarak yapılmış toprak işgallerinde, işgalci gücün uluslararası hukuka göre nasıl davranması gerektiğini düzenlemektedir.
1974'den bu yana, önceleri "mevsimlik işçi" denerek gizlenmek istenen TC kökenli göçmen nüfus, bugün Kıbrıs'ın kuzeyinde Türk Silahlı Kuvvetleri'nin denetimi altında tutulan bölgedeki genel nüfus içinde azınlığa düşmüş olan Kıbrıslı Türklerin gelecekleri belirlenirken, gözden ırak tutulamayacak oranda söz  sahibi durumuna gelmiş ve Kıbrıs sorununun çözümsüzlüğünde önemli rol oynayan sosyal bir varlık haline gelmiştir.


(“M.Sonuç” imzasıyla, Kıbrıs'ta Sosyalist Gerçek dergisi, Sayı:42, Temmuz 1999 ve ayrıca kitap içinde: Ahmet An, Kıbrıs Nereye Gidiyor? İstanbul, Haziran 2002, s.318-327)

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder