CONFLICT RESOLUTION'CULARIN KAPALI KUTUDAKİ ÇALIŞMALARI SÜRÜYOR

Kıbrıslı'nın Temmuz 1995 tarihli 12. sayısında özetlediğimiz ve "CIA altımızı oyuyor" başlığı altında yayımladığımız  ABD'nin Lefkoşa Büyükelçiliği'ne bağlı olarak çalışan "Uyuşmazlıkların Çözümü" (Conflict Resolution, kısaca CR) Grubunun çalışmaları, aradan geçen bir yıla yakın süre içinde bütün hızıyla devam ediyor.

Hatırlanacağı gibi Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş bu CR Grubu ile ilgili olarak şu değerlendirmede bulunmuştu: "Belli kişiler paralı öğretmen haline getirildi. Yapılan çalışmalarda görüşme tekniği değil, Kıbrıs meselesinin nasıl çözülebileceği öğretilmeye başlandı. Ben buna müsaade vermiyorum. Bu olamaz." (Halkın Sesi, 24.8.1994)

Rauf Bey, daha sonra da şöyle demişti: "Bu çalışmalar gittikçe çığırından çıkmıştır. İyi niyetle bu çalışmalara katılan insanlarımız da tedirgindir, biz de tedirginiz. Bu CIA metodlarına son verilmelidir. Rum ve Türkü çeşitli kademelerde bir araya getirmek başkadır, beyin yıkarcasına eğitmeye çalışmak başkadır." (Kıbrıs, 3.10.1994)

Tartışmalarla geçen Ağustos ve Eylül aylarından sonra, Kıbrıs Türk Mücahitler Derneği'nin de zamanın Başbakanı Hakkı Atun'a iki defa açık mektup ve bir defa muhtıra vermesine rağmen, "Amerikan barışına hizmet edecek bir çözüm" doğrultusunda, Kıbrıs'taki Rum ve Türk toplumlarından seçilen kişilerin eğitilmesi çalışmalarına devam edilmiştir. Anlaşılan Rauf Bey de bu çalışmaları durduramayacağını anlamış olmalı ki, 15 Aralık 1995 akşamı BRT-TV'de yayımlanan Açı programında kendisine soru yönelten gazetecilere, "CR grubu içine adamlarımızı koydurduğumuzu ve bu şekilde orada ne olup bittiği hakkında bize haber verileceği"ni açıkladı.

Cyprus Weekly gazetesinde yazan George Lanitis de köşesinde, Rum kesimindeki  CR çalışmalarına değinirken, 1960'da da Kıbrıs Cumhuriyeti kurulduğu zaman Lefkoşa'daki ABD Büyükelçiliği'nin "ileride lider olabilecek kişiler"i 3 ay süreyle ağırladığını hatırlatarak, şimdilerdeki CR çalışmalarını da ona benzetmişti. (1.7.1994) Nitekim bizde de CR eğitmeni olarak yetiştirilenlerden Neşe Yaşın'ın, "geleceğin yöneticileri" olacaklarını yakın çevresine açıkladığı kayda geçmiş bulunuyor. (Sosyalist Gözlem, Sayı:7, Ocak 1994. Aynı sayıda yer alan "Uzlaşmazlıkların çözümü mü? Sürdürülmesi mi?" başlıklı yazıda da CR hareketinin amaçları hakkında bilgiler verilmektedir.)

CR eğitmenlerinden Sevgül Uludağ'ın 6 Kasım 1996 tarihli Yeni Düzen gazetesinde "paylaşılmış bir vizyon oluşturmuş tek grup" olarak tanıttığı ve aslında bölgemizdeki  Amerikan çıkarlarına uygun bir çözümü Kıbrıs'ta uygulamak üzere yılda 15 milyon dolarlık ABD fonlarından yararlanılarak eğitilmekte olan çalışma grupları şunlardır:

1. Genç İşadamları Grubu

2. Gençlik Liderleri Grubu

3. Kadınlar Grubu

4. Eğitimciler Grubu

5. Yurttaşlar Grubu

6. Avrupa Birliği-Federasyon İnceleme Grubu

7. Barış Konseri Grubu

Bunların dışında American Center ve CASP(Kıbrıs Amerikan Burs Programı)'a bağlı gruplar da vardır:

1.Yöneticilik kurslarından geçenlerin oluşturduğu Yöneticilik Grubu

2. 1974'den sonra Kıbrıslı Rum ve Türklerin geçirdiği yazılı hukuku inceleyen Hukukçular Grubu    

3. Boston Eğitimcileri Grubu

4. Siyasi Liderler 2. Grubu

5. Yazıişleri Müdürleri ve kurs gören gazeteciler Grubu

                                              *****

Aşağıda son yıllarda basın haberlerine yansıyabilen CR çalışmalarını bulacaksınız:

* 24 Temmuz-4 Ağustos 1993 tarihlerinde Oxford'da yapılan toplantı (10 Kıbrıslı Türk ve 10 Kıbrıslı Rum katıldı)

* 17 Ağustos 1993 akşamı BRT-TV'de CR toplantısına katılan Cumhurbaşkanı Danışmanlarından Ahmet C.Gazioğlu ile Ergün Olgun'un söyleşisi

* 19 Ağustos 1993, KTMMO lokalinde Oxford toplantısıyla ilgili olarak yapılan panel

* Şubat 1994 başı, ABD Üniversitelerinden mezun olan Kıbrıslı Rum ve Türklerin Trodos'a yaptıkları ortak piknik gezisi

* 26-27 Mart 1994'da Ledra Palas'ta Oxford Toplantısında elde edilen bulgu ve görüşlerin değerlendirildiği  CR metod çalışma toplantısı

* 7 Mayıs 1994 akşamı Kuzey Kıbrıs Stratejik Araştırma Merkezi'nin CR ile ilgili toplantısı. Konuşmacı: Kıbrıslı Rum CR uzmanı Maria Triyorgi

* 12 Mayıs 1994 akşamı ABD'deki CR kuruluşu Institute of Multitrack Diplomacy'den Dr.Louise Diamond ile Diana Chigas'ın Ticaret Odası Salonunda verdikleri  seminer

* 20-23 Mayıs 1994'de Ledra Palas'ta yapılan "Eğitim mevzuatı" konulu toplantı

* 6-11 Haziran 1994'de Ledra Palas'ta yapılan "Kıbrıs sorunu" konulu toplantı

* 4-10 Temmuz 1994 tarihlerinde ABD'deki  West Virginia'da yapılan toplantı (20 Kıbrıslı Türk ve 20 Kıbrıslı Rum katıldı)

* 4 Ağustos 1994'de Kuzey Kıbrıs Stratejik Araştırma Merkezi ve CR grubu tarafından düzenlenen seminer. Konuşmacılar: Ergün Olgun, Fatma Azgın, Ahmet Sözen, Seda Selçuk ve Ali Muhtaroğlu

* Ağustos 1994 ortasında Malta'da yapılan CR toplantısı. Katılanlar: Atay Ahmet Raşit, N.M.Ertekün, Ergün Olgun

* Ağustos 1994 sonu Ledra Palas'ta yapılan seminer (12 Kıbrıslı Türk katıldı)

* Ocak 1995'de Dr.Herbert Kelman'ın Ledra Palas'taki CR konulu konferansı

* 16-18 Ocak 1995'de Washington'da yapılan Uluslararası Kalkınma Konferansı Hazırlık Toplantısı'na CR eğitmeni Fatma Azgın katıldı.

* 8-12 Mart 1995'de Kopenhag'da yapılan Sosyal Kalkınma için Dünya Zirvesi'ne CR eğitmeni Fatma Azgın katıldı.

* 12-30 Mayıs 1995'de Lefkoşa Havaalanında yapılan "İş Yönetimi" konulu CR semineri (24 Kıbrıslı Türk katıldı)

* 30 Ağustos-15 Eylül 1995'de Pekin'de yapılan BM Kadın Zirvesi'ne CR eğitmenleri Fatma Azgın, Neşe Yaşın, Sevgül Uludağ ile Mine Küfi ve Gül Öztek katıldı.

* 30 Ekim 1995- Ledra Palas'ta CR Grubu tarafından düzenlenen Klasik Müzik Konseri

* 6 Kasım 1995- Ledra Palas'ta CR Grubu tarafından düzenlenen Pop Müzik Konseri

* Aralık 1995- ABD'de Türk ve Rum buluşması

* 17 Şubat 1996- Ledra Palas'ta yapılan ve K.T.Ticaret ve Sanayi Odaları ile Genç İşadamları Derneği'nin katıldığı "Senior Business Leaders" toplantısı

* 23 Mart 1996- İşadamlarının katıldığı "Çözüm sonrası olanaklar" konulu ikinci toplantı

* Haziran 1996- Washington yanındaki bir merkezde yapılan "Siyasetçiler ve Karar vericiler için Çatışmaların Yönetimi" konulu toplantı

* 16-29 Haziran 1996- ABD'deki Uluslararası Gazeteciler Merkezi, CR Grubu ve Fulbright Komisyonu tarafından düzenlenen ve 10 Kıbrıslı Türk ve 10 Kıbrıslı Rum gazetecinin katıldığı toplantı. (Seçilen Kıbrıslı Türk gazeteciler: Hasan Kahvecioğlu, Mustafa Okan, Oya Gürel, Akay Cemal, Metin Silman, Emir Ersoy, Özer Kanlı, Cevdet Alparslan, Reşat Akar ve....)

* 3-10 Temmuz 1996 tarihlerinde Washington'da yapılan CR konulu toplantıya 10 Kıbrıslı Rum ve 10 Kıbrıslı Türk politikacı, bilimadamı, sendikacı ve gazeteci katıldı. (Seçilen Kıbrıslı Türkler: Ahmet Ataner, Taner Sami Selçuk, Alpay Avşaroğlu, Turgut Avşaroğlu, Mehmet Barut, Rasıh Keskiner, Ahmet Aker, Emine Erk, Nihat Elmas, Süleyman Ergüçlü)

* Temmuz 1996- Pekin Dünya Kadınlar Konferansı'nın Ledra Palas'ta yapılan değerlendirme toplantısı (25 Kıbrıslı Türk ve 25 Kıbrıslı Rum kadın katıldı)

* Peace Child International örgütü aracılığı ile 4 Kıbrıslı Rum ve 4 Kıbrıslı Türk genci (Bilge Azgın, Güneş Esendağlı, Seniha Özdeniz ve Sinem Hüsnü, öğretmenleri Yusuf Karşılı eşliğinde) Londra'da birlikte oldular. Aynı örgüt, Temmuz 1993'de 2 Kıbrıslı Rum ve 1 Kıbrıslı Türk öğrenciyi (Mutlu Azgın) buluşturmuştu.

* 30 Eylül 1996- Ledra Palace'ta CR toplantısı

* 17 Aralık 1996- 18 Kıbrıslı Türk ve 24 Kıbrıslı Rumdan oluşan CR Gençler Grubu, Rauf Denktaş'ı ziyaret ederek onunla sohbet etti.

* 19 Aralık 1996- Aynı gençler grubu Glafkos Kleridis'i ziyaret etti. Ziyaretlere ABD Fulbright Komisyonu Kıbrıs CR Grupları  Sorumlusu Benjamin Broome da katıldı. 1994 ve 1996 yılları arasında iki yıldan fazla bir süre Kıbrıs'ta 15 Rum ve 15 Türk'ten oluşan  30 kişilik CR eğitmenini yetiştiren  Amerikalı bu uzman, öğrencilerini, "1963'den beri "gelecek için ortak bir görüş üreten tek iki toplumlu grup" olarak lanse etmektedir. 

* 2 Kıbrıslı Türk, 2 Kıbrıslı Rum, 3 Türkiyeli ve 3 Yunanistanlı gazeteci 5 gün ABD'nin  Virginia kentinde eğitim gördü.

* 13-20 Şubat 1997- CR grupları, Lefkoşa'nın Rum kesimindeki Mağusa Kapısı Kültür Merkezinde Kıbrıslı Rum ve Türk ressamlardan oluşan karma bir resim sergisi düzenledi.

* 11 Mart 1997- Ledra Palas'ta CR Kadın Grubu bir toplantı düzenledi.

* 2 Nisan 1997- ABD Dışişleri Bakanlığı İstihbarat Dairesi görevlilerinden Dr.Daniel Kurtzer, Kıbrıslı Türk CR üyelerine "Barışa ulaşmak: Ortadoğu deneyimi" konulu bir konferans verdi

* 30 Mart-12 Nisan 1997- 10 Kıbrıslı Rum ve 10 Kıbrıslı  Türk gazeteci Washington'da eğitim gördüler. (Seçilen Kıbrıslı Türk gazeteciler: Mete Tümerkan, Özgül Gürkut, Nezire Gürkan, Burhan Eraslan, Harun Karadeniz, Sertaç Görgüner, Neriman Cahit, Mehmet Kansu, Mehmet Küçük, Fezile Atüf)

* 25 Kıbrıslı Rum ve 25 Kıbrıslı Türk kadın Brüksel'de "Barışa şans verelim: Kıbrıs'ta kadınlar konuşuyor" toplantısına katıldılar. Seçilen Kıbrıslı Türk kadınlar: Oya Talat, Sevgül Uludağ, Fatma Azgın, Neriman Cahit, Semra Galip, Mine Küfi, Ayla Gürel, Pervin Özbeşer, Dr.Gülsen Bozkurt, Güler Sıdal, Fikriye Nami, Mukaddes Önen, Cemaliye Volkan, Emine Erk, Şefika Durduran, Sümer Erkmen, Laika Mesutoğlu, Canan Öztoprak, Gül Öztek, İsmet Murat, Hasibe Şahoğlu, Dilek Kordan, Işın Ramadan Cemil, Selma Bolayır.

* 20 Nisan 1997- Yaşları 18 ile 22 arasında değişen 50 Rum genci Fulbright Komisyonunun yardımıyla Kıbrıs Türk kesimini ziyaret etti.

* 30 Nisan 1997- 33 Kıbrıslı Rum Fulbright öğrencisi, Amerikalı hocaları eşliğinde Mağusa'yı ziyaret etti.

* 2 Mayıs 1997- Kıbrıslı Türk gençler grubu Kıbrıs Rum kesimini ziyaret etti.

* 3-14 Temmuz 1997- Yaşları 14 ile 16 arasında değişen 20 Kıbrıslı Rum ve 20 Kıbrıslı Türk genç, üç hafta süreyle ABD'de Uluslararası Kalkınma Ajansı tarafından finanse edilecek olan  "İki toplumlu gençlik kampı"nda kalacaklar. (Seçilen Kıbrıslı Türkler: Semay Kaşıkçı, Yusuf Tekinay, Mualla Çıraklı, Ahmet Arca, Cemal İnce, Emine Çağın, Özgün Olguner, Banu Kuman, Burcu Barın, Türem Delikurt, Nilüfer Galip, Sertaç Güven, Aslı Özsamuray, Damla Kaçmaz, Ayça Utkan, Levent Vahdettin, Doğal Kalyoncu, İsmet Tunalıer, Nazım Osmancık, İsmet Yalınç.)

                                                           ****

Yukarıdaki etkinliklerden de  görüleceği gibi, ABD ülkemizde kendi görüşleri doğrultusunda kamuoyu oluşturmak için yoğun bir çalışma yürütmektedir. 1997 yılı için iki toplumlu çeşitli projeler için Amerikan Kongresi tarafından her yıl olduğu gibi 15 milyon dolarlık bir fon ayrılmış bulunmaktadır. Kıbrıs Rum ve Kıbrıs Türk toplumlarından seçilen belirli kişiler CIA yöntemleriyle eğitilmekte ve kendi toplumları içerisinde Amerikan çıkarlarını savunmak için öne sürülmektedir. Lefkoşa'daki ABD Büyükelçisi bunu "Barış için Tohumlar" atma olarak değerlendirmektedir. (Cyprus Weekly, 25.4.1997)

CR olayına Kıbrıslı Türkler açısından bakıldığı zaman, çeşitli etkinliklere katılan kişilerin toplantılarda dile getirdikleri görüşlerin her zaman da doğruyu yansıtmadığı gözlemlenmektedir. Örneğin Cyprus Weekly gazetesinin 11 Nisan 1997 tarihli sayısında yer alan ve 30 Mart-12 Nisan 1997 tarihlerinde Washington'daki gazetecilerin eğitimine katılan Kıbrıslı Türk gazetecilerin çoğunluğunun "çok da geniş bir şekilde yayımlanmamış görüşlerine göre, Kıbrıs'taki Türk askerleri ile Türkiye'den adaya getirilen yerleşikler, sorunun çözümü önünde bir engel oluşturmaktadır."

"Kıbrıslı Rum ve Türk gazeteciler, Kıbrıs'taki öteki yabancı askeri güçler ile adadaki Türkiyeli ve Yunanistanlıların ayrılmasını ve Kıbrıslı Rumlarla Türklerin birarada yaşamalarına izin verilmesini istemektedirler. Her iki taraftaki politikacılar, Kıbrıs sorununun çözümlenmemesinden sorumlu tutulmakta ve 50 yaşın üzerindeki politikacıların gelecek seçimlere katılmasının yasaklanması bile önerilmiştir. Lidra Palas'taki ara bölgede iki topluma hitap edecek bir radyo kurulması da önerilenler arasındadır...Kıbrıslı Türk gazeteciler arasında Denktaş'ın inatçı çizgisini savunanlar yanında, kuzeye "sahte devlet" diyenler de bulunmaktaydı." (Cyprus Weekly, 11.4.1997)

Oysa bu grupta yer almış hiçbir Kıbrıslı Türk gazeteci bu görüşlerini kendi yayın organında kendi kamuoyuna duyurmamıştır. Bu durumda, ya görüşlerinde samimi değildirler, ya da ifade özgürlükleri kendi yayın organları tarafından şimdiye kadar kısıtlanmış bulunmaktadır. Her iki durumda da gazeteci olan bu arkadaşlar, durumlarını kamuoyundan gizlemekte oldukları için yanlış yapmaktadırlar. Kaldı ki katıldıkları  ABD gezisiyle ilgili olarak izlenimlerinden kamuoyunu haberdar eden gazetecilerin sayısı iki-üçü geçmemektedir. O zaman bu toplantıların ne amaçla yapıldığı, bu toplantılara neden icabet edildiği sorulmalıdır. Washington'da, 600 Amerikan gazetesinin yazıişleri müdürlerinin katıldığı yıllık toplantıya da konuk olarak katılan bazı Kıbrıslı gazetecilerin her biri için AMIDEAST kuruluşunun 650 dolar kayıt ücreti ödediği de Cyprus Weekly gazetesinde belirtilmektedir!

Aynı şekilde Brüksel'de yapılan ve 25 Kıbrıslı Rum ve 25 Kıbrıslı Türkün katıldığı toplantıda tartışılan konular kamuoyuna aktarılmamıştır. Turistik yazılar ve içi boş izlenimlerden kamuoyu tatmin olmamaktadır. Hadi CR toplantılarının kamuoyuna açıklanmaması kararı (!) var, ya Brüksel'deki toplantıda da mı böyle bir karar alındı? Toplantıyla ilgili haberleri hep Anadolu Ajansı aracılığıyla alabildik. Yayımlanan ortak bildiri ve basına yapılan açıklamalar, tartışılan konular açısından tatmin edici değildi.

Yeyip içtiğiniz, gezip gördüğünüz size kalsın; ne konuştuğunuzu, hangi sorunlar üzerinde tartışma yapıldığını, hangi noktalarda yakınlaşıldığını bize anlatın, kamuoyu sizden başka bir şey  istemiyor. Oralara Kıbrıs Türk toplumu adına götürüldüğünüzü unutmadan sorumluluğunuzu bilin.

(Kıbrıslı Türkün Sesi dergisi, Sayı: 22, Haziran 1997, imzasız)