SAĞLIKTA EN ÇOK PARA, İLAÇ VE YURTDIŞI TEDAVİLERE GİDİYOR

KKTC Sağlık Bakanlığı adına bir rapor hazırlayan Türkiyeli öğretim üyesi Prof.Dr.Mehmet Tokat, bulgularını "KKTC'deki Sağlık Harcamaları ve Finansmanı" adı altında ilgili makamlara sundu.

Raporda belirtildiğine göre, Sağlık Bakanlığı tarafından gerçekleştirilen sağlık harcaması, 1998 yılında 8,6 trilyon TL olup, bunun genel bütçeye oranı %8.2'dir. Bakanlık harcamalarının en önemli bölümü cari harcamalardır. Personel harcamaları bunun içinde %50 gibi büyük bir yer tutmaktadır. İlaç ve tıbbi malzeme olarak 1998 yılında harcanmış olan 1.4 trilyon TL, %17'lik bir pay alırken, yurtdışı tedavi giderleri de 1.3 trilyon TL ile %15'lik bir pay almaktadır. Bir başka deyişle, Sağlık Bakanlığı'nın sağlık harcamalarının yaklaşık üçte biri, ilaç ve yurtdışı tedavi kalemlerinden oluşmuştur. Buna Sosyal Sigortalar Dairesi'nin harcadığı 104 milyar TL'lik ilaç parası ve 60 milyarlık yurtdışı tedavi harcamaları da eklenirse, toplam kamu sağlık harcamaları içinde ilaç %18, yurtdışı tedaviler de %15.6'lık bir oran tutmaktadır.    

1994 ile 1998 yılları arasında Sağlık Bakanlığı tarafından yurtdışında tedavi edilenlerin sayısı şöyleydi:

1994........497

1995........863

1996........989

1997.......1208

1998.......1386

1994 yılında yurtdışına tedavi için gönderilen her kişi için ortalama 110 milyon TL harcama yapılırken, 1998 yılında bu miktar 1 milyar TL dolayına yükselmiştir.

Prof.Dr.Mehmet Tokat, bununla ilgili olarak şöyle demektedir:

"KKTC'de tedavisi mümkün olmayan sağlık hizmetleri için, Sağlık Kurulu, Bakanlar Kurulu kararı ve yurtdışında doğrudan müracaat kanallarıyla gerçekleştirilen yurtdışı sağlık harcamalarının kesin bir disiplin altına alınması son derecede önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır."

KAMU HARCAMALARI İÇİNDE İLAÇ VE YURTDIŞI TEDAVİ'NİN ORANI %33.5

KKTC kamu sağlık harcamaları içinde çok önemli bir yer tutan ilaç ve yurtdışı tedavi giderlerinin payı, 1998 yılında ilaç için %17.9(1.5 trilyon TL), yurtdışı tedavi için % 15.6 (1.3 trilyon TL) olmuştur. Her iki kalem birlikte değerlendirilirse, ilaç ve yurtdışı tedavi giderlerinin, toplam kamu sağlık harcamaları içindeki yeri, 1994'de %28.9 gibi zaten çok yüksek bir oran oluştururkenm, hızla artmaya devam ederek, 1996'da %32.5, 1997'de %36.8 ve 1998'de de %33.5 düzeyinde gerçekleşmiştir.

Prof.Dr.Mehmet Tokat'ın değerlendirmesi şöyle:

"Özellikle yurtdışı tedavi giderlerinin önlenmesinin ne denli hayati olduğu gerçeği, bir kez daha gözler önüne gelmektedir."

Burada unutulmaması gereken bir nokta da, 1998 yılında KKTC'de yapılan toplam sağlık harcamaları içinde, kamu kesimine ait sağlık harcamaları oranının %57.6 (8.6 trilyon TL), özel kesim oranının da %42.4 (6.4 trilyon TL) olarak hesaplanmış olmasıdır.

SORMAK GEREK

Bu durumda KKTC Sağlık Bakanlığı ve hükümet yetkililerine sormak gerek:

"KKTC'deki hastaneleri kapatıp, kamu görevlisi hekimleri de emekliye ayırarak, bütün tedavileri ülke dışında yapsak, en azından içte yaptığımız hiç bir yere yaramayan sağlık harcamalarından kurtulmuş olmaz mıyız?!"

İşte kamu sağlık ve sosyal sigorta hizmetlerini düzenlememekte ısrar eden hükümet yetkililerinin durumu ve kamu görevlisi olup da, özel kesimde de çalışmakta direnen hekimlerin, sağlıksız sağlık sistemini sürdürmekteki esas çıkar nedenleri. İşte yıllardır boşuna artışlı sağlık primi ödemeye zorlanan ve sosyal sigortalardan yararlandırılmayan sosyal sigortalıların ve özel çalışan hekimlerin içine düşürüldükleri bollukta yokluk durumu...

                       

(“Hazırlayan: Ahmet An” imzasıyla, Kıbrıslı Türkün Sesi dergisi, Sayı:55-56, Mart-Nisan 2000)